W średniowieczu solniczki stanowiły ozdobę stołów i uczt, świadczyły o statusie i zamożności właściciela, wyznaczały miejsce przy stole dla najważniejszej osoby. Pod koniec XVII wieku solniczki stały się elementem bardzo rozbudowanych serwisów. Z kolei w wieku XVII i XVIII modnym stało się ozdabianie stołów kompozycjami z kwiatów i figur wykonanych z cukru, a w późniejszym okresie z porcelany. Nowa moda sprawiła, że pojawiły się figuralne naczynia do przypraw z postaciami Afrykanek, Indian, zakochanych par czy pasterek.
Prawdziwym rarytasem w kolekcji Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w Zamku Żupnym jest późnogotycka solniczka w kształcie kielicha datowana na około 1500 rok. Jest jednym z najcenniejszych eksponatów w kolekcji. Wykonana została z agatu - cennego kamienia ozdobnego. Dekoracyjne, barwne i półprzezroczyste pasy, widoczne w strukturze kamienia, zostały doskonale wyeksponowane w kształcie naczynia, które było przeznaczone na równi do podawania soli jak i do podziwiania.
Na wystawie wyróżnia się unikatowa para srebrnych solniczek zdobionych scenami z polowania. Powstały w Augsburgu w latach 1590-94. W XIX wieku wchodziły w skład kolekcji barona Meyera de Rothschilda w jego posiadłości w Mentmore koło Londynu.
Wśród prezentowanych przedmiotów znalazła się solniczka całkowicie wykonana ze złota z monogramem E umieszczonym pod mitrą książęcą. Wiązany jest on z osobą księcia Ernesta II Sachsen-Coburg-Gotha (1818-1893), starszego brata księcia Alberta, męża brytyjskiej królowej Wiktorii.
W tak dostojnym gronie znalazły też miejsce luksusowe naczynia Louisa Comforta Tiffany’ego z Nowego Jorku. Solniczki wykonane ze szkła iryzującego o pięknym, metalicznym blasku są tak lekkie i delikatne, że może je przesunąć nawet niewielki podmuch wiatru.
Imponującym i największym w wielickiej kolekcji jest rokokowy, porcelanowy serwis przyprawowy. To ewenement i unikat w polskich zbiorach. Komplet składa się z wysokiej dekoracji środka stołu oraz czterech wolno stojących figurek z pojemnikami na przyprawy. Postacie są alegoriami czterech pór roku. Serwis powstał w manufakturze w Höchst około 1765 roku i należy do największych, znanych tego rodzaju. Wyróżnia się precyzyjnym poziomem wykonania porcelany i dekoracji malarskich oraz doskonałym stanem zachowania.
Bardzo ciekawy jest barokowy zestaw podróżny. Srebrna solniczka znajduje się obok składanych kubków, talerza, wazki, sztućców, świecznika i nożyczek do knotów. Zestaw wykonany został w XVII w. w Augsburgu, słynącym z tego typu wyrobów. Zwyczajem było, aby mąż obdarował żonę takim olśniewającym podarunkiem po nocy poślubnej. Prezentowany na wystawie komplet jest wyjątkowy także z tego względu, że zachował się oryginalny kuferek podróżny.
Urodę prezentowanych na wystawie solniczek podkreśla zabytkowe miejsce - Zamek Żupny, obiekt wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, dawna siedziba solnego przedsiębiorstwa – Żup Krakowskich. Wyjątkowy, historyczny nastrój służy kontemplacji soli i solniczek, których losy splecione są przecież od wieków.
Napisz komentarz
Komentarze