„Chłopki” znalazły się wśród 20 książek nominowanych do Literackiej Nagrody Nike. Na dzień dzisiejszy reportaż ten osiągnął nakład 500 tys. egzemplarzy! Organizatorami literackiego wydarzenia byli: Biblioteka Publiczna w Niepołomicach oraz Zamek Królewski w Niepołomicach. Rozmowę podczas spotkania znakomicie poprowadziła Joanna Lebiest, Dyrektor niepołomickiej Książnicy.
Pani Joanna Kuciel-Frydryszak pochodzi z Dolnego Śląska. Z wykształcenia jest polonistką. Z zawodu dziennikarką związaną ze światem prasy wrocławskiej. Spod jej pióra wyszły również dwie książki biograficzne: „Słonimski. Heretyk na ambonie” oraz biografia Kazimiery Iłłakowiczówny pt. ”Iłła.” Jest Ona również autorką książki dokumentalnej pt. „Służące do wszystkiego.” To przejmująca opowieść o codziennych losach tysięcy dziewczynek i kobiet „zgodzonych do służby” u bogatych obywateli, żyjących w Polsce okresu międzywojennego.
Czytelniczym fenomenem okazała się jednak ostania, najnowsza publikacja autorki pt. ”Chłopki.” Reportaż stanowi opowieść o życiu i sytuacji społecznej kobiet wiejskich, żyjących w okresie lat 20 stych i 30-stych w Polsce. W tej publikacji nie znajdziemy opisów sielskiego życia, obyczajów, folkloru czy zachwytów nad pięknem harmonii bytowania gromady wiejskiej w zgodzie z naturą.
Czytelnik dostaje natomiast dosadny, realistyczny obraz ciężkiego życia i dramatycznych losów wiejskiej kobiety. Mieszkanki wsi były od najmłodszych lat podporządkowane ojcom, braciom, mężom. Miały być ciche, potulne, bogobojne, poddane zasadom wszechobecnego patriarchatu. Od dzieciństwa kobiety te stykały się z ciężką, fizyczną pracą w polu, gospodarstwie i domu. Były ofiarami ciemnoty, zabobonu oraz zaniedbania zdrowotnego, edukacyjnego. Pozbawiono je szacunku, godności oraz prawa do własnego zdania. Nieobce były im problemy zmuszania do małżeństwa, przemocy fizycznej i seksualnej. Pani Joanna wykazując się wrażliwością i dyskrecją, spisywała tylko to, na co gotowe były Jej bohaterki przekazać. To były szczególnie trudne rozmowy i wywiady.
Autorka nadmieniła, że pisząc ten dokument, nie miała chęci nikogo obrażać, winić czy krytykować. Postanowiła napisać publikację, będącą świadectwem ówczesnej rzeczywistości. Jej zadaniem miało być ocalenie wspomnień o naszych prababkach i przodkiniach. Książka stanowi pomnik, hołd oddany kobietom, które dzięki swojej determinacji, poświęceniu oraz ogromnej mądrości życiowej, toczyły nierówną walkę z niesprawiedliwym i brutalnym systemem społecznym, jakim był patriarchat.
Pani Joanna interesująco opowiadała o swojej żmudnej pracy nad książką. Przez długi okres czasu czytała wszelkie, dostępne publikacje, dotyczące życia na polskiej wsi lat przedwojennych. Kolejnym etapem było podróżowanie i bezpośrednie spotkania z osobami sprzed dwóch, trzech pokoleń, które odważyły się na ujawnienie prywatnych wspomnień, historii swoich matek, babek, prababek. Dziennikarka podkreśliła, że cały Jej warsztat literacki opierał się na kwerendach w archiwach oraz bibliotekach.
Podczas spotkania wywiązała się interesująca dyskusja między autorką a publicznością. Uczestnicy spotkania zgodnie stwierdzili, że książka stała się dla nich inspiracją do poszukiwania wiedzy o minionych pokoleniach, odkrywania rodzinnych historii, zrozumienia postaw życiowych kobiet tamtej epoki. „Chłopki” stanowią pewnego rodzaju „most” między pokoleniami kobiet. Lektura prowokuje współczesne kobiety do zagłębienia się w wiedzy o losach rodziny. Nawiązują się więc kontakty, zacieśniają więzy, a to wszystko tworzy naszą pamięć. Historia i pamięć dają nam poczucie tożsamości oraz zrozumienia miejsca kobiety w obecnych czasach.
Spotkanie zakończyło się serdecznymi podziękowaniami. Każdy z uczestników miał możliwość zakupienia książki, otrzymania dedykacji od naszego Gościa oraz okazję do wspólnego zdjęcia. Zakulisowe rozmowy, polemiki i dzielenie się wspomnieniami nie miały końca. Trwały one do późnych godzin wieczornych, długo jeszcze po oficjalnym zakończeniu spotkania. Obecność ponad 150 osób świadczy o tym, że warto organizować takie imprezy kulturalne.
Marta Piotrowska
Biblioteka Publiczna w Niepołomicach
Napisz komentarz
Komentarze