Emerytura po małżonku
ZUS renta rodzinna po mężu to temat wzbudzający wiele wątpliwości. Pamiętajmy o tym, że świadczenie emerytalne za inną osobę zazwyczaj pobiera jeden z małżonków po śmierci drugiego. W rzeczywistości jest to tzw. renta rodzinna, dostępna po spełnieniu danych warunków. To oznacza, że świadczenie emerytalne jest indywidualną kwestią i wygasa wraz ze śmiercią osoby uprawnionej. Wspomniana pomoc finansowa nie jest wypłacana z urzędu - trzeba złożyć wniosek (ZUS-Rp2) do ZUS-u osobiście, listem poleconym lub poprzez platformę e-ZUS. Co dołączyć do takiego pisma? Konieczne są następujące dokumenty:
- Potwierdzenie daty urodzenia i daty zgonu małżonka (odpis aktu zgonu)
- Odpis aktu małżeństwa
- Dowód osobisty wnioskodawcy
- Oświadczenie o braku uzyskiwania zarobków z pracy lub prowadzenia pozarolniczej działalności
- Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wdowca/wdowy (gdy renta będzie wypłacana w związku z niezdolnością do pracy)
Więcej informacji na ten temat znajdziemy w serwisie Poradnik Pracownika.
Zasady przyznawania renty rodzinnej
Z renty rodzinnej skorzystamy wtedy, gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzna, że spełniamy warunki niezbędne do takiego świadczenia. Aktualnie prawo do takiej renty mają członkowie rodziny osoby zmarłej, która w momencie śmierci miała prawo do emerytury lub renty w związku z niezdolnością do pracy, pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Małżonkowie pozostający we wspólności małżeńskiej, mają prawo do wskazanej pomocy finansowej po śmierci drugiej połówki, jeśli w chwili zgonu małżonka mają ukończone 50 lat, wychowują co najmniej jedno dziecko uprawnione do renty rodzinnej do 16 roku życia (w przypadku nauki w szkole - do 18 roku życia), stali się niezdolni do pracy po śmierci małżonka lub sprawują pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do samodzielnego funkcjonowania i pracy. Wdowiec, który nie spełni tych warunków i nie ma środków do życia, skorzysta z renty rodzinnej w ciągu roku po śmierci małżonka lub przez okres uczestnictwa w szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej (do 2 lat od śmieci małżonka). Co ciekawe, prawo do renty posiada także osoba pozostająca w separacji lub rozwiedziona po udowodnieniu, że przed śmiercią otrzymywała od małżonka alimenty zgodnie z porozumieniem.
Wysokość renty po małżonku
Po wydaniu decyzji pozytywnej przez ZUS mamy prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu. Gdy jednak wydana zostanie decyzja odmowna, możliwe jest odwołanie się od niej w ciągu 14 dni od chwili otrzymania pisma. Warto podkreślić, że renta rodzinna nie jest taka sama jak świadczenie rentowe lub emerytalne pobierane przez daną osobę za jej życia. Aktualnie wynosi ona:
- 95% - gdy do renty uprawnione są trzy osoby lub więcej
- 90% - gdy do renty uprawnione są dwie osoby
- 85% - gdy do renty uprawniona jest jedna osoba
ZUS ma za zadanie zbadać uprawnienia zmarłego do wszystkich świadczeń emerytalnych i rentowych, ustalając także rentę rodziną w korzystnej wysokości. Kiedy zmniejszana jest wysokość renty rodzinnej? Taka opcja jest stosowana przykładowo wtedy, gdy uprawniona osoba otrzymuje przychodu z zatrudnienia lub innej działalności podlegającej ubezpieczeniu społecznemu. Niekiedy dochodzi nawet do zawieszenia pobierania renty rodzinnej. Jest to związane z sytuacją, gdy przychód wnioskodawcy jest wyższy niż 130% przeciętnej płacy miesięcznej. Jeśli jednak przychody są wyższe niż 70%, a niższe niż 130% wynagrodzenia przeciętnego, renta rodzinna zmniejszana jest o kwotę przekroczenia (nie więcej niż o kwotę zmniejszenia maksymalnego). Od 1 marca 2025 roku najniższa wypłacana renta rodzinna ma wartość 1 878,91 zł (tyle samo, co emerytura minimalna).
